Bệnh tiểu đường có di truyền không? Cha hay mẹ mắc bệnh nguy cơ truyền cho con cái cao hơn?

98% những trường hợp trong gia đình có người mắc bệnh tiểu đường đều trăn trở với câu hỏi bệnh tiểu đường có di truyền không? Dưới đây chúng tôi gửi đến quý bạn đọc lời đáp của chuyên gia cho câu hỏi này và phương cách để giảm thiểu nguy cơ mắc tiểu đường bởi yếu tố gia đình.

Bệnh tiểu đường có di truyền không?

Với tuýp 1 thì bệnh tiểu đường có di truyền không?

Bệnh tiểu đường tuýp 1 là loại bệnh tự miễn, nghĩa là bệnh xảy ra do cơ thể nhầm lẫn nên tự tấn công vào các tế bào khỏe mạnh. Hầu hết các trường hợp đều được chẩn đoán trong thời thơ ấu. Các nghiên cứu mới nhất cho thấy có một tỷ lệ di truyền nhất định với những trường hợp mắc tiểu đường tuýp 1, cụ thể là:

• Nếu mẹ mắc bệnh: Trước khi trẻ 25 tuổi tỷ lệ di truyền là 4%; sau 25 tuổi là 1%.
• Nếu cha bị tiểu đường tuýp 1: 5% nguy cơ trẻ cũng mắc bệnh.
• Cả hai cha mẹ cùng mắc bệnh: tỷ lệ khoảng 25%.
• Nếu chị em ruột mắc bệnh: 5% trẻ bị bệnh.
• Anh chị em song sinh mắc bệnh: tỷ lệ trẻ còn lại bị tiểu đường lên tới 50%.

Ngoài ra, người da trắng có nhiều khả năng mắc bệnh tiểu đường tuýp 1 hơn các chủng tộc khác.

Thường những người mắc tiểu đường tuýp 1 có sẵn kháng thể tự miễn dịch trong máu nhiều năm trước, sau đó gặp phải yếu tố nào đó kích hoạt mới khởi phát bệnh. Các yếu tố thường gặp là:

• Thời tiết lạnh: Thường tiểu đường tuýp 1 được phát hiện nhiều hơn vào mùa đông và phổ biến ở xứ lạnh.
• Virus: Các nhà khoa học cho rằng một số virus có thể kích hoạt bệnh tiểu đường tuýp 1 như bệnh sởi, quai bị, nhiễm coxsackie B và rotavirus.

Bệnh tiểu đường tuýp 2 có phải là bệnh di truyền không?

Tiểu đường tuýp 2 chiếm tới 90% tổng số trường hợp mắc bệnh. Tương tự như tuýp 1, bệnh tiểu đường tuýp 2 có một phần là do di truyền. Một số nghiên cứu gần đây ghi nhận:

• Nếu cha hoặc mẹ mắc bệnh, tỷ lệ di truyền là 15%.
• Cả hai đều mắc bệnh, con số này lên tới 75%.

Ngoài ra, một số yếu tố về lối sống có thể làm cho nguy cơ di truyền tồi tệ hơn hoặc dẫn đến tiểu đường tuýp 2 ở những người không có tiền sử gia đình, bao gồm:

• Thừa cân hoặc người gốc châu Á với chỉ số khối cơ thể trên 23.
• Ít vận động.
• Huyết áp hoặc mỡ máu cao.
• Tiền sử tiểu đường thai kỳ.
• Bị trầm cảm hoặc hội chứng buồng trứng đa nang.

Những người từng bị tiểu đường thai kỳ cũng có nguy cơ cao khởi phát tiểu đường tuýp 2

Khác với bệnh tiểu đường tuýp 1 không có khả năng phòng ngừa, thì bệnh tiểu đường tuýp 2 hoàn toàn có thể phòng ngừa từ sớm, kể cả bạn có yếu tố gia đình.

Xem thêm:

Cách phòng chống bệnh tiểu đường: Hướng dẫn chi tiết từ chuyên gia

Cách giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh tiểu đường do di truyền

Hiện nay chưa có phương pháp nào để ngăn chặn bệnh tiểu đường do di truyền nhưng có thể giảm bớt nguy cơ khởi phát căn bệnh này bằng cách:

• Ăn uống lành mạnh, giảm chất bột đường; giảm chất béo; hạn chế bia rượu, thuốc lá; tăng cường trái cây tươi và rau xanh.
• Duy trì cân nặng khỏe mạnh.
• Tập thể dục thường xuyên.
• Tránh căng thẳng, stress
• Thăm khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị từ sớm.

Khi đã trả lời được câu hỏi bệnh tiểu đường có di truyền không, điều quan trọng tiếp theo là bạn nên áp dụng sớm những biện pháp giảm nguy cơ ngay ở tuổi trưởng thành, đừng đợi chờ khi phát bệnh mới đi chữa. Nếu đã để lỡ việc giảm nguy cơ ở giai đoạn này, bạn cần bắt đầu ngay với việc tập luyện và thay đổi lối sống theo chiều hướng tích cực. Cần khám và theo dõi sức khỏe mỗi năm ít nhất là 1 – 2 lần kể cả khi sức khỏe tốt.

Dược sĩ Cao Ngọc Hải

Nguồn:

https://www.medicalnewstoday.com/articles/317468.php

https://www.webmd.com/diabetes/diabetes-type-1-genetics#2