Bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn gì, để không bị tăng đường huyết

“Bệnh tiểu đường tuýp 2 (hay type 2) kiêng ăn gì, nên ăn gì” là một trong những thắc mắc phổ biến nhất khi mới mắc bệnh. Bạn cũng có thể tiếp cận rất nhiều lời khuyên khác nhau, từ sách báo, mạng internet, qua tivi… về những thức ăn tốt và xấu cần tránh. Đôi khi chúng khiến bạn bị khó khăn vì có rất nhiều điều cần ghi nhớ.

Đừng lo lắng, khó khăn sẽ được giải quyết nếu bạn dành thời gian đọc kỹ bài viết này. Bạn sẽ tự tin lên một kế hoạch ăn “chuẩn” để vừa giúp giảm đường huyết lúc đói, không làm tăng đường máu sau ăn, mà vẫn phù hợp với sở thích cá nhân.

Vì sao cần kiểm soát chế độ ăn cho người tiểu đường tuýp 2?

Thực phẩm là yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất tới đường huyết. Đặc biệt là thực phẩm chứa đường, tinh bột (carbonhydrat). Vì vậy, việc phải hạn chế các thực phẩm dễ khiến cho đường huyết tăng cao là thực sự cần thiết.

Việc lựa chọn thực phẩm khi mắc tiểu đường tuýp 2 cũng giống như con dao 2 lưỡi. Nếu lựa đúng cách sẽ giúp bổ sung cho cơ thể đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng sức đề kháng chống lại tiểu đường và biến chứng do bệnh gây ra. Ngược lại, nếu bạn quá nuông chiều cảm xúc cá nhân khi chọn thức ăn, đường huyết tăng cao sẽ làm tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim, suy thận, mắt mờ…

Thực phẩm người bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn

Giảm bớt các thực phẩm chứa đường, tinh bột

Nhìn chung người bệnh tiểu đường nên giảm bớt lượng thực phẩm giàu tinh bột tiêu thụ hằng ngày để đường huyết được ổn định. Đồng thời, nên thay thế các thực phẩm chứa chất bột đường dễ tiêu hóa như cơm trắng, bánh mì, khoai tây, bánh quy, bún, cháo, nước đường… bằng cách thực phẩm được cơ thể tiêu hóa chậm hơn như khoai lang, gạo lứt, ngũ cốc nguyên hạt, các loại rau quả chứa hàm lượng carbohydrate thấp (rau xanh, nấm, các loại đậu đỗ, trái cây ít ngọt…)…

Người bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn thực phẩm dễ làm tăng đường huyết

Không ăn nhiều đồ dầu mỡ, chất béo

Các nghiên cứu đã chứng minh, đối với những người mắc tiểu đường tuýp 2 có kèm theo thừa cân béo phì thì việc giảm trọng lượng cơ thể sẽ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Hạn chế sử dụng các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, chất béo không chỉ giúp giảm cân mà còn giúp giảm nguy cơ xuất hiện các biến chứng về tim mạch. Người bệnh tiểu đường tuýp 2 nên kiêng đó là đồ chiên rán, nội tạng và da động vật, đồ ăn nhanh, các loại thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn, thịt cừu)…

Hạn chế ăn mặn, uống rượu bia

Cao huyết áp, thừa cân, béo phì và rối loạn lipid máu rất thường gặp ở những người tiểu đường tuýp 2. Vì vậy, bạn không nên ăn nhiều muối nhằm tránh cho huyết áp tăng cao. Để cắt giảm muối, bạn không nên dùng thêm bột ngọt, không sử dụng nước chấm trong các bữa ăn. Sử dụng bột quế thay cho muối cũng là cách được các chuyên gia khuyến cáo.

Bên cạnh đó, hút thuốc lá là một yếu tố thúc đẩy phát triển các biến chứng tiểu đường, còn uống rượu bia sẽ làm tăng nguy cơ về tác dụng phụ của thuốc. Do vậy người bệnh tiểu đường tuýp 2 nên hạn chế uống rượu bia và cần bỏ thuốc. Nam giới không nên uống quá 2 lon bia mỗi ngày và 1 lon với nữ giới.

Nên kiêng kỵ các thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn

Người bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn các thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn

Thực phẩm chế biến, đóng gói, các món ăn vặt thường chứa một lượng lớn các chất béo trans, chất phụ gia, chất bảo quản… dễ khiến cho đường huyết ngày một tăng cao. Không chỉ vậy, khi hoạt động chuyển hóa bên trong cơ thể bị rối loạn còn kéo theo nguy cơ của nhiều bệnh lý có liên quan tới chuyển hóa khác như cao huyết áp, bệnh tim mạch, gan nhiễm mỡ… Chính vì vậy người bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn tới mức tối thiểu các loại thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn.

Những thực phẩm tốt nhất cho người tiểu đường tuýp 2

Đây là những thực phẩm không chỉ ít làm tăng đường huyết, mà ngược lại còn giúp hỗ trợ làm giảm đường huyết thông qua việc làm chậm hấp thu đường sau ăn, tăng sức đề kháng của lnsulin.

Các loại rau nên ăn

Mướp đắng không chỉ là thực phẩm giúp giải nhiệt rất tốt trong mùa nắng nóng, mà nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng: ăn thường xuyên mướp đắng giúp giảm đường huyết, giảm mỡ máu xấu, ngăn chặn biến chứng tiểu đường tuýp 2. Nếu chịu được vị đắng của mướp đắng, bạn nên ăn thường xuyên, mỗi ngày 0.5 – 1 quả.

Mống tơi, đậu bắp, rau khoai lang, cải bó xôi… tiếp tục được liệt kê vào danh sách thực phẩm tốt cho người tiểu đường tuýp 2. Chúng không chỉ nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho sức khỏe, mà khi ăn còn chứa hàm lượng chất xơ hòa tan cao, giúp làm chậm hấp thu chất đường, bột, nhờ đó làm giảm đường huyết sau ăn.

Nên ăn trái cây gì       

Trái cây không hoàn toàn xấu như nhiều người tiểu đường vẫn thường nghĩ. Bởi trái cây có rất nhiều vitamin, khoáng chất mà đồ ăn từ động vật không mang lại được. Kiêng kỵ tuyệt đối trái cấy đôi khi sẽ khiến bạn thiếu các chất dinh dưỡng.

Các loại trái cây ít ngọt như dâu tây, kiwi, ổi, bưởi, cam, thanh long, xoài (loại vỏ xanh), táo… bạn có thể ăn 2 – 3 lần trong ngày vào các bữa phụ. Nên ăn trái cây nguyên vỏ, không xay, ép vì có thể làm mất chất xơ, khiến đường máu tăng cao.

Tiểu đường nên uống gì?

Trà xanh, trà đen, trà hoa cúc, nước khoáng đóng chai.. là những loại đồ uống tốt nhất cho người tiểu đường tuýp 2. Nếu không bị suy tim, suy thận nặng, bạn nên uống đủ tối thiểu 2 – 2.5 lít nước mỗi ngày.

Uống đủ nước mỗi ngày sẽ giúp làm giảm đường huyết

Những nguyên tắc xây dựng chế độ ăn cần tuyệt đối tuân thủ

Không có một khuyến cáo chung dành cho người bệnh tiểu đường nên ăn bao nhiêu, ăn như thế nào. Tuy nhiên, để đảm bảo có một chế độ ăn chuẩn, sẽ có một số nguyên tắc sau đây về việc lựa chọn thực phẩm bạn nên tuân thủ:

1. Đa dạng màu sắc cho bữa ăn. Cụ thể bữa ăn nên có đủ chất đạm, chất béo, chất bột đường, rau xanh. Tuyệt đối không kiêng kỵ hoàn toàn bất kỳ nhóm thực phẩm nào (trừ trường hợp dị ứng).
2. Đảm bảo ăn đủ với nhu cầu của cơ thể. Để biết nên ăn bao nhiêu cho phù hợp với nhu cầu, bạn nên có một máy đo đường huyết và kiểm tra đường huyết sau ăn 2 giờ. Dựa vào chỉ số này bạn có thể tự điều chỉnh lại chế độ ăn phù hợp. Chỉ số đường huyết sau ăn 2 giờ nên dưới 10 mmol/l, nếu đang tiêm lnsulin nên dưới 7.8 mmol/l.
3. Thay vì ăn 3 bữa chính, hãy ăn thành 5 – 6 bữa nhỏ để tránh tăng đường huyết sau ăn.
4. Thực đơn bữa sáng và trưa nhiều hơn thực đơn buổi tối.
5. Nên ăn rau, uống nước canh trước khi ăn cơm và các thực phẩm khác. Điều này sẽ giúp làm chậm hấp thu đường, tinh bột sau ăn. Nếu bị trào ngược dạ dày, nên uống nước canh thành từng ngụm nhỏ.

Cách lên thực đơn chuẩn dành cho người tiểu đường tuýp 2 

Dựa vào chỉ số cân nặng, chiều cao, công việc, năng lượng mỗi món ăn bạn có thể lên thực đơn cho bản thân. Nhưng thực tế điều này lại gây khó khăn bởi việc tính toán này khá rắc rối. Để giúp đơn giản hơn khi xây dựng thực đơn, các chuyên gia dinh dưỡng từ Mỹ khuyên bạn nên áp dụng các nguyên tắc sau.

Nguyên tắc dĩa thức ăn

Chia dĩa thức ăn thành 4 phần

1. 2 phần cho rau, củ ít tinh bột
2. 1 phần cho chất bột, đường
3. 1 phần đạm như thịt, cá, đậu, trứng, hải sản
4. 1 muỗng dầu ăn nhỏ khoảng 2 ml

Nguyên tắc bàn tay

1. Tinh bột, đường: Chọn lượng tinh bột 1 nắm tay
2. Chất đạm: Kích thước bằng lòng bàn tay, độ dày bằng ngón tay út
3. Chất béo: 1 đốt ngón tay cái
4. Trái cây: Nắm trọn lòng bàn tay
5. Rau: Càng nhiều càng tốt

Hy vọng rằng với những thông tin trên đây, người bệnh tiểu đường tuýp 2 kiêng ăn gì, nên ăn gì đã được giải đáp. Nếu có bất cứ khó khăn nào trong quá trình xây dựng thực đơn, hoặc kiểm soát đường huyết, đừng ngần ngại chia sẻ với chúng tôi qua số điện thoại 0985.877.724 hoặc để lại bình luận dưới bài viết này.

Các bài viết liên quan:

• Giải pháp giảm đường huyết từ tinh chất lá xoài
• Đường huyết 10.8 mmol/l giảm còn một nửa – Đây là bí quyết của tôi!

Dược sĩ Cao Ngọc Hải

Nguồn:

https://www.eatthis.com/worst-foods-diabetes/

https://www.webmd.com/diabetes/diabetic-food-list-best-worst-foods#1